Ja, die oude school…. Das war einmal. Het gebouw is afgebroken, verdwenen, versmald tot herinnering. Daar, aan de Hoofdweg in Midwolda, tussen Ennemaborgh en klokkengieterij, lag dat gedegen markante gebouw met die indrukwekkende gang in het midden. 
Daar werden de rollen verdeeld voor "Het Vrouwtje van Stavoren", de eerste oefeningen gedaan met inschakeling van de gymzaal, als ik me niet vergis. Er zwerven nogal wat verhalen door mijn hoofd, die moet ik eerst nog wat beter leren kennen…
Enkele klasgenoten heb ik al genoemd: Lideke Zijlker, Beno Doedens, Tineke Kampstra…. Veel kinderen van boeren die kozen voor de openbare school (en politiek meestal onderdak hadden bij de VVD). Boeren, burgers en arbeiders, de drie herkenbaarste volksgroepen als leveranciers van leerlingen aan de OLS…. Op school ging je als klasgenoten met elkaar om, daar buiten was een xc3¡ndere wereld. Ik was een arbeiderskind, kind van ‘rooien’, en dan was mijn vader ook nog een afvallige van de kerk…. Sociale omgang met boerenkinderen was er bijna niet, zeker niet met de meisjes. Lideke Zijlker, Riekje Struif Bontkes, Ankie en Pia Botjes en, jonger, Margo Joling, Lieneke Kloosterboer….. Op die boerderijen ben ik nooit geweest, die meisjes ook niet in ons huis aan de Schortinghuisstraat of de Niesoordlaan, denk ik…. Bekendste boerenzoon bij ons in de klas was Bertje Renken. Met hem was er wel enige vriendschap, al weet ik niet of hij ooit bij mij thuis is geweest. Ik wel op de boerderij aan de Hoofdweg, al was het zelden verder dan de deel waar een tijdlang oud papier werd verzameld en ‘ingepakt’. Daar mocht ik enkele keren boeken lenen van Bertje uit de Bob Evers-serie van Willy van der Heiden, spannende verhalen, die ik verslond, gelxc3xa9xc3xa9nd. Bertje kreeg ze meteen als ze uitkwamen, had de serie kompleet. Exc3xa9n keer mocht ik buiten meedoen met de spelletjes op een verjaardagspartijtje van Bertje, waarvoor ik niet was uitgenodigd. Toen de groep naar binnenging voor de consumpties, droop ik af, gxc3xa9xc3xa9n toegang…
Kinderen uit de burgerij verkeerden in een middenpositie, hadden contacten naar twee kanten. Binnen die burgerij was ook nog wel sprake van verschillen. Een gemeentesecretaris (Kampstra) stond toch wat ‘hoger’ dan een kapper (Doedens) of een cafxc3xa9houder (Brouwer)…. Overigens ben ik daar, zeker bij de familie Doedens en de familie Brouwer, altijd welkom geweest. Tenminste, zo voxc3xa9l ik dat, nog steeds. En dat gold bijvoorbeeld ook voor de familie Uffen, van de fietswinkel (‘Pietje Pelle op zijn Gazelle’). Zoon Bert was een jaar jonger.
Ter relativering: herinneringen uit je kinderjaren zijn niet altijd volledig betrouwbaar. Ze zijn vaak eenzijdig, onvolledig. Toch staan sommige mij helder voor de geest, scherp op het netvlies. Daarover later wellicht meer.
Bovenste afbeelding: collectie Ben Doedens
Afbeelding Piet Pelle: www.jellejanvanveelen.nl
bloeiendonkruid 
Van al die boerennamen is Joling de oudste. Die had je al in de achttiende eeuw in Midwolda.
Die familie Uffen woonde die in Nieuwe Pekela? Daar had mijn opa een fietsenzaak.
Moi Jan,
Ik kijk er van op dat je zulke negatieve ervaringen hebt met de boerenzoons en dochters van Midwolda. Of inderdaad de zoon van de kapper (ik) meer in aanzien stond dan de zoon van een fabrieksarbeider (jij) ? Ik zou het niet weten. Ondanks dat de twijfelachtige omgang van boeren met hun werkvolk in het verleden me zeer uitgebreid werd voorgehouden door mijn moeder (zelf een boerenarbeidersdochter) heb ik me eigenlijk nooit zo “gediscrimineerd” gevoeld. Je hebt waarschijnlijk in een verkeerde buurt gewoond. Want bij Lideke Zijlker op de boerderij speelde ook Immie Kiewiet, bepaald geen burgermansdochter en ze was er, net als ik, van harte welkom. Ook bij de familie de Groot waren alle kinderen uit die buurt (het uiterste westeind) altijd welkom. En bij Kloosterboer speelde iedereen op de deel. Net als Hommo Zijlker maakte Kloosterboer nadat de dorsmachine was geweest op de deel een (veilige) doolhof van stropakken waar dan volgens dochter Lineke vrijwel iedereen uit de buurt in kon spelen. En zo was het bij de (jonge) Zijlkers ook. Nee, bij de moeder van Lineke kwam je vrijwel niet in het voorhuis, daar mochten Neeltje en Lineke zelf nauwelijks spelen. Moeder had een schoonmaaktic en daar hebben de beide dochters zelf al genoeg problemen mee gehad, maar bij Lideke kwam iedereen tot in het voorhuis. En toen later de jonge Zijlker naar de ouderlijke boerderij verhuisden en zijn broer Bertus met de gouvernante juffrouw Ceasar in de boerderij bij de draaibrug kwamen te wonen en Bertus televisie kreeg zat de hele buurt bij belangrijke voetbalwedstrijden bij Bertus in de kamer en werd iederen door juffr. Ceasar van koffie en koek voorzien. Bij de oudere boeren (Evers, Tiddens), zonder jonge kinderen, kwam je eigenlijk nooit. Dat was toch een andere generatie.
Vreemd vind ik ook dat je bij Bertje Renken min of meer niet gewenst was. Lag dat niet aan je persoonlijke relatie met Bertje? Nu moet ik zeggen dat ik enkele keren op Bertus verjaardag zijn geweest en daar waren eigenlijk alleen maar kinderen van de burgerij, Tineke Kampstra, Bertje Uffen, Rudy Koek. Toch leek me de moeder van Bertje redelijk sociaal in de omgang. Op schoolreisfoto’s kom je haar altijd tegen. En voor de school waren boeren als Renken, Muntinga en Kloosterboer vrijwel onmisbaar. Als er wat extra’s moest worden gedaan, dan was het vaak dit trio dat dit wel even regelde en daar zal vast wel eens wat uit eigen zak aan te pas zijn gekomen. Wat me nog wel altijd bijblijft is het schooladvies van meester Zonderman. Jij en je broer en ik kregen het advies om naar de ULO te gaan. Lideke Zijlker en Tineke Kampstra, maar ook minder goed presterende leerlingen van boerenafkomst kregen het advies om naar de HBS te gaan. En al zou Pa Renken ook het advies hebben gekregen om Bertje naar de ULO te sturen, dan nog zou ie naar de HBS zijn gestuurd. Zo ging dat aan het eind van de vijftiger jaren nog in Midwolda. In de daaropvolgende jaren zouden de boerenarbeiders vrijwel zonder uitzondering de industrie (Philips, AKZO etc.) in gaan en kwam de mechanisatie van de landbouw in volle vaart op gang. En de jonge boeren uit die tijd moesten zelf aan de bak. Wie dat niet kon werd door de tijd en de ruilverkaveling ingehaald. Bedrijven kwamen zonder opvolger te zitten omdat de zoons en dochters een boerenbestaan niet zo meer zagen zitten. Midwolda werd langzamerhand veroverd door jonge Zeeuwse boeren die zich op de Oldambster klei uitstekend thuisvoelden. De sociale tegenstellingen verdwenen jaar na jaar. Ook de arbeidersstand motoriseerde en kon zich meer en meer een eigen stukje grond met een woning aanschaffen. Het dorp veranderde in een slaapdorp waar elke ochtend en avond de werklieden het dorp uit- en weer instroomden. En de schoolkinderen werden voor hun vervolgonderwijs niet langer geadviseerd door de hoofdmeester, maar ze kregen de CITO toets welke hun schoolkeuze mede ging bepalen terwijl meer en meer ouders ook financieel in staat waren het toch wel duurdere hogere onderwijs te betalen. En uiteraard niet te vergeten de onderwijsvernieuwing die Lyceum, HBS, ULO en VBO vrijwel onder xc3xa9xc3xa9n dak bracht.